เช็งเม้ง หรือ เทศกาลไว้บรรพบุรุษ เป็นหนึ่งในเทศกาลสำคัญของลูกหลานชาวจีนในการแสดงความกตัญญูต่อครอบครัว หรือญาติผู้ล่วงลับด้วยการทำบุญอุทิศส่วนกุศล และพิธีกรรมต่าง ๆ

จะกล่าวได้ว่า เช็งเม้ง เป็นประเพณีที่สืบทอดต่อกันมารุ่นสู่รุ่นก็คงไม่ผิด แต่เมื่อยุคสมัยได้เปลี่ยนแปลงไป ค่านิยม และความต้องการของคนก็ย่อมผันแปรไปตามกัน คนรุ่นใหม่มีมุมมองกับเทศกาลเช็งเม้งที่ต่างไปจากเดิม ทำเอาภาคธุรกิจทั้งขนาดย่อม และธุรกิจท้องถิ่นอย่างพ่อค้าแม่ค้าต่างก็พากันปรับตัว และขานรับความต้องการของผู้บริโภคที่ต่างไปจากสมัยก่อน แน่นอนว่าไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ก็เกิดขึ้นแล้ว ซึ่งบล็อกนี้ OfficeMate จะพาไปตีแผ่ธุรกิจรับจัดงานศพ สไตล์ไทยจีน บอกเลยว่าใครที่กำลังมองหาอาชีพที่ช่วยสร้างรายได้ ในวันว่าง ๆ ธุรกิจนี้อาจจะเหมาะกับคุณก็ได้

เช็งเม้ง2566_1_OfficeMate

“เช็งเม้ง 2566” กับมุมมองที่แตกต่าง

ถึงแม้หลายคนจะเห็นว่าการไปร่วมเทศกาลเช็งเม้งกับครอบครัว และเครือญาติเป็นเรื่องที่สมควรทำ เพราะเป็นการแสดงออกซึ่ง “ความกตัญญู” คุณธรรมข้อสำคัญที่เหล่าชาวจีนยึดมั่นเป็นรากฐานในการดำเนินชีวิตมาตั้งแต่อดีต แต่สำหรับในกลุ่มของคนรุ่นใหม่ เทศกาล เชงเม้ง กลับถูกตั้งคำถามถึงความจำเป็น และประโยชน์ในการเข้าร่วมพิธีกรรม

เหตุผลก็มีมากมาย ทั้งสภาพอากาศที่ร้อนจัด เพราะโดยปกติแล้ววันเช็งเม้งจะตรงกับวันในช่วงเดือนที่ร้อนสุดของปีอย่างเดือนมีนาคม-เมษายน เช่น เช็งเม้ง 2566 นี้ที่ตรงกับวันที่ 5 เมษายน ทั้งนี้ การนัดวันเช็งเม้ง หรือเทศกาลรวมญาตินี้มักไม่ตรงกับวันหยุดเสาร์-อาทิตย์ เพื่อไม่ให้การจราจรจากผู้คนที่เดินทางมายังสุสานหนาแน่นมากจนเกินไป ซึ่งทำให้หลาย ๆ คนต้องลางานมาเพื่อร่วมพิธีกรรมนี้โดยเฉพาะ

อีกปัจจัยหนึ่งที่ทำให้คนรุ่นใหม่เปลี่ยนมุมมองที่มีต่อเทศกาลเช็งเม้ง นั่นคือ ผลกระทบที่ได้รับจากภาวะเศรษฐกิจที่ฝืดเคือง เมื่อข้าวของแพงขึ้น หลายบ้านต้องการประหยัดค่าใช้จ่ายไว้สำหรับสิ่งของที่จำเป็น จึงมองว่าการเสียเงินตั้งแต่ค่าเดินทางไปจนถึงการจับจ่ายซื้อสิ่งของเพื่อนำมาเผาและอุทิศให้แก่ผู้ล่วงลับนั้นส่งผลกระทบกับค่าใช้จ่ายในครัวเรือนค่อนข้างมาก

เช็งเม้ง2566_2_OfficeMate

“ธุรกิจเช็งเม้งออนไลน์” จุดเปลี่ยน “ประเพณีอันเก่าแก่” สู่ “ธุรกิจล้ำสมัย”

ผู้ประกอบการหัวใสได้ผุดไอเดียในการสร้างโมเดลธุรกิจแนวใหม่ หรือที่เรียกว่า เช็งเม้งออนไลน์ เข้ามาเป็นทางสายกลางให้กับผู้ที่ต้องการความสะดวกสบายในการใช้ชีวิต และยังคงช่วยรักษาประเพณีดั้งเดิมเอาไว้

โดยบริษัทฯ จะส่งคนไปดูแลสุสานผู้รับจ้างทำหน้าที่เข้าไปประกอบพิธีกรรมที่หลุมศพให้เหมือนกับที่คนในตระกูลทำแบบครบวงจรตั้งแต่รับจ้างทำความสะอาดฮวงซุ้ย จัดวางดอกไม้ ของประดับตกแต่ง ของเซ่นไหว้ จุดธูปเทียนไหว้เจ้าที่และบรรพบุรุษ กล่าวแสดงคำไว้อาลัย ตลอดจนถึงการเผากระดาษเงินกระดาษทอง และจุดประทัด ทุกสิ่งอย่างล้วนมีมาให้แบบสำเร็จรูปโดยที่เราไม่ต้องเสียเวลาหรือออกแรงจัดเตรียมเอง เรทราคาก็มีหลากหลายตามแต่รูปแบบแพ็คเกจ และระยะทางความใกล้-ไกลของสุสาน บรรดาคนในครอบครัวหรือลูกหลานที่ไม่ได้เดินทางมาทำพิธีด้วยตนเองก็สามารถมีส่วนร่วมได้ โดยผู้รับจ้างจะทำการถ่ายทอดสดผ่านช่องทางออนไลน์ หรือ Video Call เพื่อให้เห็นภาพบรรยากาศ และยังสามารถแสดงความไว้อาลัยผ่านหน้าหลุมศพในกล้องได้อย่างสะดวก

นอกจากการรับจ้างทำพิธีกรรมหน้าหลุมศพแล้ว ทางเลือกใหม่ที่จะช่วยอำนวยความสะดวกให้กับเหล่าทายาทในตระกูล คือ “การเซ่นไหว้ออนไลน์” ทำได้ง่าย ๆ ผ่านโทรศัพท์มือถือหรือคอมพิวเตอร์ โดยผู้ใช้งานจะเข้าไปลงทะเบียน กรอกข้อมูลของผู้ล่วงลับให้เหมือนกับข้อมูลที่อยู่ในสุสาน ไม่ว่าจะเป็นชื่อ-สกุล วันชาตะ วันมรณะ สถานที่เก็บอัฐิ รวมถึงอัปโหลดไฟล์รูปถ่าย จากนั้นระบบจะทำการสร้างฮวงซุ้ยจำลองให้ผู้ใช้ได้กดฟังก์ชันการกระทำต่าง ๆ ได้เหมือนกับการทำพิธีในสถานที่จริง ไม่ว่าจะเป็นการจุดธูปเทียน เลือกของที่จะนำมาเซ่นไหว้ โพสต์แสดงความอาลัย และยังสามารถกดเชิญญาติคนอื่น ๆ ให้เข้ามาแสดงความรำลึกร่วมได้

ทั้งนี้ สุสานหลายแห่งในประเทศจีนจึงได้ผุดไอเดียการทำ “ธนาคารสวรรค์” ให้ประชาชนได้ฝากเงินในแอพแทนการเผา และยังสามารถเขียนบันทึกข้อความแสดงความรำลึกส่งไปถึงบรรพชน จากนั้นทางสุสานจะนำเงินเหล่านั้นไปทำประโยชน์อื่น ๆ ซึ่งเปรียบเสมือนกับการทำบุญให้กับผู้ล่วงลับในรูปแบบหนึ่งโดยไม่ต้องทำลายสิ่งแวดล้อมอีกด้วย

เช็งเม้ง2566_3_OfficeMate

“ธุรกิจเช็งเม้งออนไลน์” ในประเทศไทยเป็นไปได้จริงหรือไม่?

เมื่อหันกลับมามองที่ประเทศไทยในปัจจุบัน “ธุรกิจเช็งเม้งออนไลน์” ยังไม่ได้รับความนิยมมากเท่าในประเทศจีน และยังคงเป็นที่ถกเถียงกันในสังคมถึงความเหมาะสม ฝ่ายคนรุ่นใหม่มองว่าเป็นเรื่องที่ควรส่งเสริม เพราะทั้งสะดวกสบาย ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายเยอะ ประหยัดทั้งเงินทอง เวลา และทุ่นแรงในการดำเนินงานไปได้มาก ส่วนอีกด้านที่เป็นฝั่งอนุรักษ์นิยมที่ยึดถือปฏิบัติธรรมเนียมนี้มานานก็มองว่าธุรกิจรูปแบบนี้เป็นสิ่งมักง่าย ไม่ได้เป็นการแสดงออกถึงความกตัญญูรู้คุณอย่างจริงใจ แค่ทำพอเป็นพิธีเท่านั้น ต้องบอกว่าประเด็นนี้เป็นเรื่องที่ปัจเจกมาก ๆ ไม่มีผิดหรือถูก 100% ขึ้นอยู่กับการตกลงกันในครอบครัว หากสามารถพูดคุยกันได้ลงตัว เชื่อว่าธุรกิจ “เช็งเม้งออนไลน์” จะเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ตอบโจทย์ในแง่ของความสะดวกรวดเร็ว ทันยุคทันสมัย และเป็นการอนุรักษ์วัฒนธรรมที่ดีงามนี้ให้อยู่กับสังคมไปได้อีกนาน

บทความที่เกี่ยวข้อง

 

อ้างอิง

  • Manoottangwai, globthailand และ silpa-mag
  • รูปภาพประกอบ Borneo Post Online