เราอยู่กับโควิด-19 กันมานานเกือบ 3 ปี ได้เห็นพัฒนาการของเชื้อไวรัสมาก็มากมาย และล่าสุดยังมีรายงานว่า ความทรมานจากโควิด-19 ไม่ได้อยู่แค่ตอนกำลังป่วยเท่านั้น เพราะคนที่หายจากการป่วยแล้วก็ยังคงทุกข์ทรมานจากอาการ Long Covid (ลองโควิด) ได้อยู่
อาการ Long Covid คืออะไร?
อาการ Long Covid เป็นอาการเรื้อรังที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยโควิด-19 อาจเรียกว่าเป็นผลกระทบต่อร่างกายระยะยาวที่มีสาเหตุมาจากการป่วยติดเชื้อ ทำให้ผู้ป่วยโควิด-19 ที่รักษาจนหายดีแล้ว แต่ร่างกายยังไม่สามารถฟื้นตัวได้เต็มที่ และยังคงมีอาการของโรคแฝงอยู่ บางคนอาจมีอาการนาน 2 เดือน บางคน 3 เดือน และมากสุดอาจมีอาการ Long Covid นานถึง 9 เดือนเลยทีเดียว
อาการ Long Covid เป็นแบบไหน?
อาการ Long Covid มีหลายรูปแบบ ผู้ป่วยแต่ละคนจะมีอาการแตกต่างกันออกไป แต่หลักๆ แล้ว อาการ Long Covid ที่พบบ่อย มีดังนี้
- อาการเหนื่อยล้า และอ่อนเพลียมากกว่าปกติ
- หายใจได้ไม่เต็มปอด หรือหายใจไม่อิ่ม
- ปวดกล้ามเนื้อ
- ไอ
- ปวดศีรษะ
- ปวดตามข้อต่อ
- เจ็บหน้าอก / ใจสั่น
- ความสามารถในการรับรู้รสและกลิ่นเปลี่ยนไป
- ท้องร่วง
- ผมร่วง
- มีผื่นที่ผิวหนัง
สำหรับผู้ป่วยบางคน อาจมีอาการผิดปกติเกี่ยวกับหัวใจและสมอง เช่น หัวใจเต็นเร็ว หรืออัตราการเต้นของหัวใจไม่สม่ำเสมอ หรือมีภาวะสมองล้า (Brain Fog) ซึ่งส่งผลให้สมาธิสั้นและความจำแย่ลง นอกจากนั้น บางคนอาจมีอาการเกี่ยวกับจิตใจ เช่น อาการซึมเศร้า นอนไม่หลับ หรือวิตกกังวล
อาการเหล่านี้เป็นผลกระทบมาจากการติดเชื้อโควิด-19 เพราะบางคนที่ติดเชื้อแล้วมีอาการรุนแรงจนระบบภายในร่างกายถูกทำลาย แม้จะรักษาจนหายดีแล้ว แต่ระบบภายในที่ถูกทำลายไปนั้นไม่สามารถฟื้นกลับมาได้ดังเดิม จึงทำให้เกิดอาการ Long Covid ขึ้น ซึ่งมักจะเกิดขึ้นในระยะ 4 สัปดาห์ หลังจากป่วยเป็นโควิด-19
อาการ Long Covid ไม่ได้เกิดกับผู้ป่วยทุกคน
อาการ Long Covid นี้ ไม่ได้เกิดขึ้นกับผู้ป่วยโควิด-19 ทุกคน แต่ ณ ตอนนี้ก็ยังไม่สามารถระบุกลุ่มเสี่ยงที่แน่ชัดได้ว่าจะเกิดขึ้นกับใครบ้าง เพราะรายงานจากสหราชอาณาจักรพบว่า แม้จะเป็นผู้ป่วยติดเชื้อโควิด-19 ที่มีอาการไม่รุนแรง หรือที่เรียกว่าเป็นผู้ป่วยสีเขียว หลังจากหายป่วยแล้วก็สามารถมีอาการ Long Covid ได้ และถึงจะเป็นผู้ป่วยติดเชื้อที่มีอาการรุนแรง แต่หลังจากหายป่วยแล้ว ไม่พบว่ามีอาการ Long Covid ก็มี
ปัจจุบันนี้ในต่างประเทศมีรายงานว่าพบผู้ป่วยที่มีอาการ Long Covid เพิ่มมากขึ้น จึงได้มีการเร่งวิจัยและศึกษาเพื่อหาข้อมูลเพิ่มเติม และหาความเชื่อมโยงระหว่างโควิด-19 และลองโควิดให้ได้มากที่สุด ซึ่งจากผลการวิจัยที่ศึกษาจากกลุ่มตัวอย่าง พบว่ากลุ่มคนที่เสี่ยงจะมีอาการ Long Covid มากที่สุด คือ
- กลุ่มคนอายุตั้งแต่ 35-49 ปี ตามมาด้วยอายุ 50-69 ปี และอายุ 25-34 ปี (เรียงจากมากไปน้อย)
- เพศหญิงจะมีความเสี่ยงมากกว่าเพศชาย
- กลุ่มคนที่มีโรคประจำตัวเป็นหอบหืด
- กลุ่มคนที่มีอาการหายใจลำบาก หรือเจ็บหน้าอกขณะที่ป่วยเป็นโควิด-19 เมื่อหายแล้ว มักจะเสี่ยงมีอาการ Long Covid เรื้อรังได้มากกว่า
- ผู้ป่วยที่มีภาวะอ้วน
อาการ Long Covid อันตรายหรือไม่?
อาการ Long Covid ส่งผลโดยตรงต่อสมรรถภาพของร่างกายและการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น หากมีอาการหายใจลำบากจาก Long Covid ก็ส่งผลให้เหนื่อยง่ายขึ้น หรือถ้ามีภาวะสมองล้า การโฟกัสกับงานหรือการมีสมาธิก็จะกลายเป็นเรื่องยาก หรือคนที่อ่อนเพลียหนักๆ ปวดกล้ามเนื้อ เจ็บข้อต่อ ก็จะไม่สามารถกลับไปทำงานเต็มกำลังได้เหมือนเดิม หรือแม้แต่การออกกำลังกายก็จะยากขึ้นกว่าปกติ รวมถึงบางคนที่แม้จะหายป่วยแล้ว แต่สภาพจิตใจย่ำแย่ ก็ส่งผลต่อหน้าที่การงานและการใช้ชีวิตในอนาคตด้วยเช่นกัน
จะเห็นว่าลองโควิด อาจไม่อันตรายถึงชีวิตแต่ก็ส่งผลกับชีวิตประจำวัน ผู้ป่วยโควิด-19 ที่รักษาจนหายดีแล้วจึงไม่ควรวางใจ หมั่นสังเกตร่างกายของตัวเองอยู่เสมอว่ามีอะไรที่ผิดปกติหรือไม่ ความผิดปกติในที่นี้ให้เทียบกับร่างกายช่วงก่อนติดเชื้อโควิด-19 เช่น หากเคยเป็นคนที่ออกกำลังกายสม่ำเสมอ แต่หลังจากรักษาโควิดจนหายดีแล้ว กลับไม่สามารถออกกำลังกายได้เหมือนเดิม เหนื่อยมากขึ้น หอบมากขึ้น หรือคนที่หายป่วยแล้วมีอาการอ่อนเพลียมากกว่าเดิม ก็แนะนำให้รีบปรึกษาแพทย์และเข้ารับการรักษาเพื่อไม่ให้อาการลองโควิดนี้ยืดเยื้อและเรื้อรังจนรุนแรงขึ้นกว่าเดิม
คำแนะนำเพิ่มเติม
สำหรับผู้ป่วยที่เพิ่งหายจากโควิด-19 แนะนำว่าอย่าเพิ่งออกกำลังกายหนักๆ ทันที ให้ออกกำลังกายเบาๆ เช่น เปลี่ยนจากวิ่งเป็นเดิน เปลี่ยนจากการเวทเทรนนิ่งเป็นการยืดเส้นยืดสายไปก่อน แล้วนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ดื่มน้ำให้มาก ทานอาหารดีๆ ให้เยอะ เพื่อรอให้ร่างกายฟื้นฟูปรับสภาพกลับมาแข็งแรงเต็มร้อย
ป้องกัน Long Covid ได้อย่างไร?
เนื่องจาก Long Covid เป็นอาการที่เกิดขึ้นหลังจากติดเชื้อโควิด-19 หนทางเดียวที่จะป้องกันลองโควิดได้ ก็คือการระมัดระวังตัวเองไม่ให้ติดเชื้อ โดยเฉพาะในช่วงนี้ที่เชื้อไวรัสกลายพันธุ์ติดเชื้อง่ายขึ้น จึงต้องดูแลตัวเองอย่างรัดกุมมากขึ้น สวมหน้ากากอนามัยทุกครั้งและตลอดเวลาที่ออกนอกบ้าน เพิ่มระยะห่าง งดสังสรรค์ หลีกเลี่ยงการทานอาหารร่วมกัน ล้างมือบ่อยๆ พกเจลแอลกอฮอล์ติดกระเป๋าเอาไว้ และอย่าลืมไปฉีดวัคซีนเพื่อลดความรุนแรงของโรคกันนะคะ
ช้อปอุปกรณ์ป้องกันโควิด-19 กับออฟฟิศเมทวันนี้ บริการส่งฟรีถึงหน้าบ้านเมื่อสั่งซื้อครบ 499 บาท อยากได้หน้ากากอนามัย เจลล้างมือ สบู่เหลว หรือชุดตรวจ ATK เราก็มีให้ เข้ามาช้อปได้เลยที่เว็บไซต์ OfficeMate
อ่านบทความโควิด-19 เพิ่มเติม
ขอบคุณข้อมูลจาก