นอกจาก ฤกษ์ขึ้นบ้านใหม่ 2567 แล้ว เจ้าของบ้านจะต้องเตรียมตัวสำหรับ ‘พิธีขึ้นบ้านใหม่’ หนึ่งในงานบุญที่สืบทอดกันมายาวนาน เชื่อว่าจะช่วยเสริมสร้างความเป็นสิริมงคล ให้เจ้าของบ้านและครอบครัวอยู่เย็นเป็นสุข เจริญรุ่งเรืองภายใต้ชายคาบ้านที่หามาด้วยน้ำพักน้ำแรง ทั้งยังถือเป็นเคล็ดในการเริ่มต้นสิ่งใหม่ๆ อีกด้วย
ทำไมต้องทำบุญขึ้นบ้านใหม่?
การทำบุญขึ้นบ้านใหม่ เป็นการเอาฤกษ์เอาชัยก่อนจะย้ายเข้าไปอยู่ในบ้าน เจ้าของบ้านจึงมักมีการทำบุญครั้งใหญ่ มีการอัญเชิญพระพุทธรูป นิมนต์พระสงฆ์มาให้พร เพื่อเสริมความเป็นสิริมงคลให้กับตัวเองและสมาชิกในครอบครัว ทั้งยังเป็นการให้เกียรติเหล่าเทวดา หรือเจ้าที่เจ้าทาง ณ สถานที่นั้น นอกจากนั้น ยังถือเป็นวันมงคลที่จะได้พบปะสังสรรค์กับญาติพี่น้อง เพื่อนสนิทมิตรสหายแบบพร้อมหน้าพร้อมตาอีกด้วย
ทำบุญขึ้นบ้านใหม่ต้องเตรียมอะไรบ้าง?
หาวันขึ้นบ้านใหม่ที่เป็นฤกษ์งามยามดี
ก่อนจะเตรียมการใดๆ ควรหาวันที่เป็นฤกษ์งามยามดีเสียก่อน ในปัจจุบันนี้ ส่วนใหญ่แล้วเจ้าของบ้านก็มักจะมีการย้ายของเข้าบ้านก่อน แล้วจึงมีการจัดงานบุญ ดังนั้นก็ควรหาฤกษ์สำหรับวันย้ายเข้าบ้าน และหาฤกษ์สำหรับวันทำบุญขึ้นบ้านใหม่ เพื่อความเป็นสิริมงคล
สิ่งของที่ใช้ในพิธีการทางศาสนา
สิ่งแรกที่ต้องเตรียมให้พร้อมก่อนถึงวันขึ้นบ้านใหม่ คือ สิ่งของที่จะใช้ในประกอบพิธี ได้แก่ พระพุทธรูป ที่ควรอัญเชิญเข้ามาในบ้านโดยผู้ชายที่เป็นผู้อาวุโส และดอกไม้ ธูป เทียน กระถางธูป และเชิงเทียน จัดวางไว้บริเวณโต๊ะหมู่บูชาให้เรียบร้อย นอกจากนั้น หากมีการนิมนต์พระสงฆ์ ก็ควรจัดเตรียมพื้นที่ปูอาสนะสำหรับพระสงฆ์ให้เรียบร้อย
หากใครเชื่อเรื่องเคล็ดมงคล อาจเตรียมข้าวสารอาหารแห้ง เพื่อจัดวางไว้กลางบ้านในวันขึ้นบ้านใหม่ เชื่อว่าจะช่วยเสริมเรื่องความอดมสมบูรณ์ ความเจริญก้าวหน้า ให้เงินทองไหลมาเทมานั้นเอง
เมนูอาหารมงคล ในวันทำบุญขึ้นบ้านใหม่
สำหรับอาหารในวันขึ้นบ้านใหม่ ควรจัดเตรียมให้พร้อม 3 ชุด สำหรับ บูชาพระพุทธรูป ถวายพระสงฆ์ และไหว้เจ้าที่เจ้าทาง ส่วนอีก 1 ชุด สำหรับเลี้ยงแขกเหรื่อที่มาร่วมงาน ซึ่งอาหารส่วนใหญ่ ควรเลือกให้เป็นเมนูมงคล ที่มีความหมายดีๆ ดังนี้
เมนูอาหารคาว
เมนูอาหารคาว อันที่จริงอาจจัดเตรียมตามความถนัดของเจ้าบ้าน หรือบางคนอาจใช้บริการโต๊ะจีน แต่หากอยากได้เมนูมงคล ออฟฟิศเมทมีมาแนะนำ คือ
- อาหารเส้น เช่น ผัดไท เชื่อว่าจะช่วยเสริมดวง ให้มีอายุยืนยาวเหมือนกับเส้นผัดไท
- ของทอด เช่น ปลาทอด ช่วยเสริมดวงด้านความเจริญรุ่งเรือง เหมือนกับสีเหลืองทองของอาหารทอด
- เต้าหู้ จากความเชื่อของชาวจีน เชื่อว่าเต้าหู้เป็นตัวแทนแห่งความสุข เมนูเต้าหู้จึงเป็นที่นิยมในงานบุญต่างๆ ทั้งยังมีประโยชน์ หาซื้อง่าย และราคาถูกอีกด้วย
- หมู เป็ด ปลา และไก่ เนื้อสัตว์สื่อถึงความอุดมสมบูรณ์ การจัดเลี้ยงด้วยเมนูเนื้อสัตว์ในงานมงคล ยังสื่อถึงความมั่งคั่ง มีอันจะกิน ทั้งยังเป็นเคล็ดทำให้สมาชิกในบ้านกินอยู่อย่างเรียบง่ายอีกด้วย
เมนูขนมหวาน
ขนมไทยตระกูลทอง ไม่ว่าจะ ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง รวมถึงเม็ดขนุน และขนมถ้วยฟู ถือเป็นขนมมงคลที่ห้ามพลาดในทุกงานบุญ เพื่อเสริมดวงเรื่องความร่ำรวย การมีคนนับหน้าถือตา
ผลไม้
หากเป็นผลไม้มงคลตามแบบไทยๆ ให้เลือกเป็นมะพร้าว กล้วย อ้อย สาลี่ ทับทิม และส้ม หรือถ้ายึดตามควาเชื่อแบบจีน ก็ให้จัดผลไม้ให้ครบตามธาตุทั้ง 5 ได้แก่
- ธาตุดิน ผลไม้สีส้ม หรือสีเทา เช่น ฟักทอง ลูกพลับ หรือส้ม
- ธาตุทอง ผลไม้สีเหลืองทอง หรือสีขาว เช่น มะพร้าว อ้อย สาลี่ หรือกล้วย
- ธาตุน้ำ ผลไม้สีน้ำเงิน หรือสีดำ เช่น องุ่นดำ
- ธาตุไม้ ผลไม้สีเขียว เช่น กีวี ฟัก แฟง
- ธาตุไฟ ผลไม้สีแดง สีม่วง หรือสีชมพู เช่น ลิ้นจี่ แอปเปิ้ลแดง หรือทับทิม
สำหรับการจัดเตรียมอาหาร หากใช้การจัดเลี้ยงแบบโต๊ะจีน ร้านจัดเลี้ยงก็จะทำการเตรียมทุกอย่างให้เสร็จสรรพ แต่บ้านไหนที่ทำอาหารเลี้ยงแขกเหรื่อเอง ก่อนวันงานก็ควรจัดเตรียมวัตถุดิบ เครื่องปรุง เครื่องครัว จานชาม และช้อนส้อม รวมถึงเครื่องดื่ม ชากาแฟให้เพียงพอต่อปริมาณแขก จะได้ไม่เกิดปัญหา หรือเสียความรู้สึกกันทีหลังนะคะ
ขั้นตอนการทำพิธีขึ้นบ้านใหม่แบบละเอียด
ในวันทำบุญขึ้นบ้านใหม่ สิ่งที่ต้องทำมีดังนี้
- ก่อนถึงฤกษ์งามยามดี ราว 1-2 ชั่วโมง สิ่งแรกที่ต้องทำ คือ การไหว้เจ้าที่เจ้าทางหรือศาลพระภูมิ ด้วยสำรับอาหารคาวหวานแลผลไม้ที่จัดเตรียมไว้ หากอยู่ในหมู่บ้านที่มีการตั้งศาล หรือมีการตั้งศาลภายในบ้าน ก็ให้ไหว้ที่ศาลได้เลย แต่หากไม่มีก็สามารถตั้งโต๊ะไหว้เจ้าที่เจ้าทางที่บริเวณหน้าบ้านได้
- จากนั้นจัดโต๊ะหมู่บูชาให้เรียบร้อย จัดอาสนะสำหรับพระสงฆ์ ซึ่งในงานบุญ ส่วนใหญ่จะนิมนต์พระสงฆ์เป็นจำนวนเลขคี่ เช่น 5 / 7 / 9 รูป รอให้ถึงช่วงเวลาฤกษ์ดีแล้วจึงอัญเชิญพระพุทธรูปเข้ามาในบ้าน โดยผู้ที่ก้าวเท้าเข้าบ้านคนแรก ควรเป็นผู้อาวุโสที่ทำหน้าที่อัญเชิญพระพุทธรูป หรือคนที่เป็นหัวหน้าครอบครัว
- เมื่อผู้อาวุโส หรือเจ้าของบ้าน อัญเชิญพระพุทธรูปเข้าประจำที่เรียบร้อยแล้ว ก็ตามด้วยขบวนสมาชิกในครอบครัว และแขก ถือข้าวสารอาหารแห้ง ผลไม้มงคล และของมงคลต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเงิน ทอง สมุดบัญชี เข้ามาในบ้าน
- เมื่ออัญเชิญพระพุทธรูป และพระสงฆ์เดินทางมาถึงเรียบร้อย ก็เข้าสู่พิธีกรรมทางศาสนา เจ้าภาพจะทำการจุดธูป และเทียน ที่โต๊ะหมู่บูชา จากนั้นกราบพระพุทธ 3 ครั้ง และกราบพระสงฆ์ 3ครั้ง จากนั้นพระสงฆ์จะสวดมนต์ให้พร
- หลังจากรับพรเสร็จเรียบร้อย ให้นำอาหารคาวหวาน และน้ำสะอาดที่เตรียมไว้ ถวายให้พระพุทธ พระสงฆ์ (ส่วนใหญ่จะเป็นการเลี้ยงเพล 10.30 น.)
- หลังจากพระสงฆ์ฉันอาหารเสร็จเรียบร้อย จะสวดเพื่อเป็นการให้พรอีก 1 ครั้ง แล้วเดินทางกลับวัด
- จากนั้นก็เป็นการเลี้ยงอาหารแก่แขกเหรื่อและญาติพี่น้องที่มาร่วมงาน ถือเป็นช่วงเวลาดีๆ ที่สนุกสนาน เป็นอันจบพิธี
ความเชื่อและข้อควรระวังในวันขึ้นบ้านใหม่
- ห้ามขึ้นบ้านใหม่วันเสาร์ เพราะความเชื่อตามหลักโหราศาสตร์ของไทย วันเสาร์ถือเป็นวันแห่งความทุกข์ และดาวเสาร์ยังเป็นสัญลักษณ์ของบาป-เคราะห์กรรมอีกด้วย ดังนั้น การปลูกบ้าน ลงเสาเอก ย้ายเข้า หรือทำบุญขึ้นบ้านใหม่ จึงควรหลีกเลี่ยงวันเสาร์ เพื่อสิริมงคลแก่ตัวเจ้าของบ้านเอง
- ในวันย้ายเข้าบ้าน หรือวันทำบุญขึ้นบ้านใหม่ เจ้าของบ้าน และสมาชิกคนอื่นๆ ควรพูดแต่สิ่งดีๆ หลีกเลี่ยงความคิดในแง่ลบ ไม่ควรทะเลาะ หรือมีปากเสียงกัน เพราะถือว่าจะทำให้เกิดความทุกข์ และความไม่สามัคคีกัน อาจทำให้ทะเลาะเบาะแว้งกันไปตลอดนั่นเอง
บทความที่เกี่ยวข้อง